Faktore mota desberdinak adierazten dira jazarpen jokabideen
sortzaile eta iraunarazle moduan. Halaber, sarritan erabiltzen dira ikerketek
desmitifikatu dituzten faktoreak halere, horiek jazarpen egoera agerrarazten eta
iraunarazten erabakigarriak balira legez. Guk batzuk ekarri ditugu hona,
gertaera eremuen arabera sailkatua.
Famili eremuan: Famili inguruak, ezbairik gabe, erabateko garrantzia du
pertsonarteko harreman motak ikasterakoan. Horrela, familiaren egitura eta dinamika,
gurasoen irakats estiloak, neba-arrebenganako harremanak eta abar noraezean
kontuan izan beharreko faktoreak dira, babes faktore nahiz arrisku faktore
bihur baitaitezke umeak berdinen harremanean erasotzaile edo biktima izateko.
Pertsonaren eremuan: Subjektu batzuen ezaugarri edo baldintza pertsonalak
ere arrisku faktoreak izan daitezke halako egokiera
batzuetan erasotzaileak kideen aurka oldartzerakoan (Olweus, 1998). Ezaugarri
horiek erasokortasuna,kontrolik eza, toxikomaniak, jazarpen jokabideak ume umetan ikastea– bullyingaren fenomenoa azaltzeko erabili dira, baina ezin onar daitezke jazarpenaren zergatiko bakartzat. Antzeko zer edo zer esan liteke biktimen
zenbait berezigarri –ahulezia fisiko edo psikologikoa, autoestimazio
txikia eta abar– hizpide hartuz gero.
Gizarte eremuan: Fenomenoan
bada bestelako gizarte eta kultura faktore eragilerik eta horiek
ezagututa gertaera motaren konplexutasuna uler daiteke. Horrela, esaterako,
hedabideak, telebista batik bat, heziketa inguru informal garrantzi garrantzizko
bihurtu dira ume eta nerabeen koskortzean.
Hedabideek eurek, berez, ezin azaldu dezakete haur eta gazte
indarkeria, baina gizarteak onarturiko indarkeriazko programak ikustea gehitu
dakieke gainerako arrisku faktoreei. Komunitatearen baliabideek, esaterako,
zerbitzu
sozialek, juridikoek edo polizialek zeregin garrantzitsua
izaten dute jazarpenari aurrea hartzerakoan.
Azkenik, ezin ahantz daiteke kultur sinesmen eta balioek zelako
garrantzia duten berdinen arteko tratu txarraren arazoa azaltzerakoan (Smith,
Morita et alt., 1999). Horregatik, auziak oso bestelako forma eta
intentsitateak izango ditu kultura eta mikrokulturen arabera.
Eskola esparruan: Eskola
esparrua erabakigarria da ikasleek beste ikaskideekin eta irakasleekin
dituzten harremanak ezartzerakoan. Bai eskola erakundearen egitura
osagaietan, bai haren dinamikan, oso garrantzizkoak dira eskolan
berdinen artean gertatzen diren jazarpenak azaltzerakoan.
